Chỉ còn hơn tháng nữa là Windows 7 sẽ được phát hành và nhiều người đang rụch rịch chờ đợi thời điểm này để cài đặt hệ điều hành mới cho máy tính của mình. Nhưng để nâng cấp nên hệ điều hành mới một cách trơn tru, bạn cũng nên biết trước 10 điều dưới đây:
1. Kiểm tra phần cứng
Không phải máy tính nào cũng có thể cài được Windows 7 vì hệ điều hành (HĐH) này cũng có những yêu cầu về cấu hình tối thiểu để hoạt động tốt. Để biết được phần cứng của mình có tương thích với Windows 7 hay không, người dùng có thể dùng phần mềm Windows 7 Upgrade Advisor của Microsoft để kiểm tra.
Windows 7 Upgrade Advisor sẽ thực hiện quét chi tiết toàn bộ hệ thống, kiểm tra phần cứng, chương trình và các thiết bị ngoại vi. Sau khi hoàn thành quét, Upgrade Advisor sẽ hiển thị báo cáo cho người dùng biết hệ thống của họ cần yêu cầu phần cứng gì và đưa ra các vấn đề không tương thích với các chương trình và thiết bị ngoại vi cũng như những đề nghị để nâng cấp lên Windows 7.
Người dùng có thể tải Windows 7 Upgrade Advisor tại http://download.microsoft.com/download/9/5/D/95D
3883A-00A2-4A8A-A979-48D5AB9B1112/Windows7UpgradeAdvisor.msi (cần Net.Framework 2.0). Hiện công cụ này mới ở phiên bản thử nghiệm nhưng cũng đủ để cung cấp cho người dùng những gì cần chuẩn bị khi nâng cấp lên Windows 7.
2. Hiểu chế độ cài đặt tùy biến (Custom)
Nếu đang cài đặt Windows XP trên máy tính và muốn sử dụng Windows 7 song song, thì bạn sẽ mua gói nâng cấp Windows 7, tuy nhiên, bạn sẽ không thể thực hiện nâng cấp tại chỗ. Mặt khác, vì không thể nâng cấp lên Windows 7 trên XP mà giữ nguyên tất cả các ứng dụng và thiết lập cũ, nên người dùng sẽ phải thực hiện cài đặt ở chế độ Custom.
Cài đặt ở chế độ Custom (clean) đưa ra cho người dùng lựa chọn thay thế hoàn toàn HĐH hiện tại hoặc cài đặt mới Windows trên phân vùng ổ cứng lựa chọn. Người dùng cũng có thể thực hiện cài đặt tùy ý nếu máy tính chưa có một HĐH hay nếu người dùng muốn thiết lập nhiều HĐH trên một máy tính.
Khi cài đặt thay thế hoàn toàn Windows XP, quá trình cài đặt sẽ xóa sạch toàn bộ HĐH cũ. Thực tế, quá trình cài đặt sẽ thiết lập một thư mục trên ổ cứng gọi là Windows.old và thay thế thư mục Windows, Documents And Settings và Program Files của hệ điều hành Windows XP. Các tệp dữ liệu của người dùng vẫn giữ nguyên và có thể truy cập được nhưng những ứng dụng sẽ không tồn tại (ngay cả dù chọn chế độ Custom Install để giữ nguyên dữ liệu trên các thư mục Windows.old).
Bất kể chọn chế độ thay thế hoàn toàn Windows XP hay thiết lập nhiều HĐH, bạn cũng sẽ phải sao lưu và chuyển tất cả dữ liệu cũng như cài đặt lại tất cả các ứng dụng và cấu hình lại tất cả các thiết lập.
3. Cân nhắc thiết lập đa khởi động
Khi cài đặt trong chế độ Custom Install, bạn nên suy nghĩ thiết lập một cấu hình đa khởi động. Khi đó, hệ thống có thể khởi động từ cả Windows XP và Windows 7. Điều này sẽ là ưu điểm lớn khi người dùng bắt đầu một hệ điều hành mới. Cụ thể, có thể khởi động trong Windows XP để kiểm tra làm thế nào mọi thứ được thiết lập và rồi khởi động trong Windows 7 để thiết lập trở lại cấu hình tương tự như thế. Người dùng có thể vô hiệu hóa cấu hình đa khởi động, thiết lập Windows 7 như một HĐH đầu tiên và rồi vô hiệu hóa Windows XP.
Để có thể thực hiện chuyển đổi chế độ khởi động này, cả XP và Win 7 phải được cài đặt trên cùng một ổ cứng nhưng trên các phân vùng khác nhau (nếu người dùng cài Win 7 trên ổ cứng thứ hai, phân vùng khởi động sẽ tồn tại trên ổ cứng đầu tiên. Vì vậy, người dùng không thể vô hiệu hóa ổ cứng để giải thoát khỏi XP). Người dùng sẽ cần phân vùng lại ổ cứng để tạo một vùng cho Windows 7. Để phân vùng ổ cứng mà không làm mất dữ liệu, có thể dùng phần mềm như Norton PartitionMagic 8.0 (http://www.download.com.vn/data+file/more+data+file/9938_norton_partitionmagic_8_05.aspx) (giá khoảng 70 USD) hoặc Easeus Partition Manager Home Edition 4.0.1 (http://download.cnet.com/Easeus-Partition-Master-Home-Edition/3000-2248_4-10863346.html?tag=mncol) (miễn phí).
4. Có kế hoạch sao lưu và lưu trữ
Trước khi chuyển từ một HĐH này sang một hệ điều hành khác, người dùng cần phải sao lưu tất cả dữ liệu để đảm bảo an toàn cho chúng. Nếu sử dụng một chương trình sao lưu dữ liệu, bạn cần kiểm tra tại trang web của nhà sản xuất để xem liệu chương trình đó có được nâng cấp để hoạt động trong Windows 7 hay không. Nếu không muốn dùng đến chương trình sao lưu của hãng thứ ba, bạn có thể sử dụng Backup Utility của chính XP (còn gọi là Windows NT Backup - Restore Utility). Nếu không chắc chương trình sao lưu của hãng thứ ba có thể nâng cấp để sử dụng trong Windows 7 hay không, thì đơn giản nhất người dùng nên sao lưu dữ liệu ra đĩa CD/DVD hay một ổ cứng ngoài cho an toàn.
5. Lên kế hoạch chuyển dữ liệu
Chuyển dữ liệu từ một HĐH tới HĐH khác, có thể bạn sẽ muốn dùng đến chương trình chuyển đổi để quét hệ thống XP, đưa ra tất cả dữ liệu, thiết lập và rồi chuyển chúng tới Windows 7. May mắn thay, Windows 7 Easy Transfer có thể cung cấp dịch vụ này cho người dùng. Tuy nhiên, trước khi thực hiện dịch chuyển này, tốt hơn bạn nên sao lưu dữ liệu đến nơi an toàn.
Hệ điều hành mới sẽ đến với hai bản sao của Windows 7 Easy Transfer. Một bản trên đĩa DVD và bản khác sẽ được cài đặt trên hệ thống. Trước khi cài đặt Windows 7, bạn cần chạy Windows 7 Easy Transfer từ đĩa DVD để sao lưu tất các các file và thiết lập. Sau đó, khi cài đặt Windows 7, sử dụng chúng để chuyển tất cả các file và thiết lập tới hệ thống mới. Để hiểu hơn về Windows 7 Easy Transfer bạn có thể tham khảo tại: http://www.tin247.com/chuyen_doi_de_dang_ung_dung_tu_xp_sang_vista-4-34.html hoặc xem lại LBVMVT 322, trang 3.
6. Liệt kê các ứng dụng tương thích
Người dùng không thể thực hiện nâng cấp thay thế khi chuyển từ Windows XP sang Windows 7 mà phải cài đặt lại tất cả các ứng dụng. Vì vậy, cần thông qua Windows 7 Upgrade Advisor để kiểm tra tính tương thích của chúng, và kết hợp với các trang web để xem ứng dụng nào có thể tải về sử dụng trên Windows 7.
7. Làm quen với giao diện người dùng (UI) mới
UI trong Windows 7 khá khác với trong XP và có nhiều tính năng mới. Người dùng có thể sẽ gặp phải những trở ngại bất ngờ và sẽ phải trải qua một khoảng thời gian để thích nghi với giao diện mới. Để dễ dàng quen với UI mới, bạn nên vào các trang giới thiệu Windows 7 (http://www.microsoft.com/windows/windows-7/features/whats-new.aspx) cũng như các thông tin trên Windows Training Portal.
8. Kiểm tra chế độ hỗ trợ XP
Nếu khám phá ra một số ứng dụng hiện đang hoạt động trên Windows XP nhưng lại không tương thích với Windows 7, hay muốn giữ khả năng truy cập của Windows XP, thì hãy nhớ đến chế độ Windows XP Mode trong Windows 7. Môi trường ảo này là một bản sao Windows XP (SP3) miễn phí, đăng ký đầy đủ và hoạt động trong chế độ Windows Virtual PC của Windows 7.
Để có thể sử dụng Windows XP Mode, bạn nên lưu ý 2 điểm:
- Windows XP Mode chỉ có trong các phiên bản Windows 7 Professional,
- Bộ xử lý của máy tính phải hỗ trợ khả năng ảo hóa.
9. Đặt ra những câu hỏi
Người dùng không nên vội vàng chuyển từ Windows XP sang Windows 7, mà nên đặt ra những câu hỏi và chia sẻ thông tin với người khác để hiểu thêm nhiều hơn về HĐH mới này. Những nơi có thể giúp bạn việc này là các diễn đàn công nghệ trong nước và quốc tế trên mạng Internet.
10. Đăng ký nhận thông tin về Windows 7
Tin thư (newsletter) về Windows Vista và Windows 7 của trang công nghệ TechRepublic được cung cấp miễn phí vào thứ 6 hàng tuần, bao gồm thông tin, tính năng về Windows 7 cũng như các bài viết chi tiết về HĐH này, nếu bạn quan tâm có thể đăng ký tại trang TechRepublic newsletters (http://tinyurl.com/mz638u) để nhận.
LƯU NGỌC THUẬN