VIET ARROW

Luôn đồng hành cùng quý khách

(84-28) 3 9209 353

Hướng dẫn cài nhanh hệ điều hành Linux


 Với các máy tính Windows cũ, cấu hình thấp, cài đặt và chạy hệ điều hành Linux trên đó được ví như một "sự hồi sinh" rất đáng giá. Bạn sẽ có một chiếc máy chạy nhanh hơn, gần như không sợ bị malware thâm nhập, trong khi vẫn sử dụng được các chức năng cơ bản của một chiếc PC. Hướng dẫn dưới đây sẽ giúp bạn cách cài hệ điều hành này.

Lựa chọn boot option

Ở đây chúng ta quy định chiếc PC cũ mà bạn định cài Linux lên là "hệ thống đích". 

Bước 1: tải phiên bản Linux OS mà bạn đã chọn được trước đó. Bạn nên làm điều này và tất cả các bước sau trên chiếc PC hiện tại của mình, không phải hệ thống đích. Mặc dù việc thực hiện trên hệ thống đích cũng hoàn toàn "ok", nếu máy không bị nhiễm malware, thế nhưng việc tải cũng như thời gian thực hiện các bước sẽ nhanh hơn trên chiếc PC của bạn vốn có cấu hình mạnh hơn. 

Bước 2: tạo ổ đĩa khởi động bằng CD/DVD, USB flash. 

Bước 3: khởi động (boot) ổ đĩa này trên hệ thống đích. 

Bước đầu tiên khá đơn giản: bạn chỉ cần tải Linux từ Mint hay Ubuntu hoặc bất khì site nào lưu trữ phiên bản Linux mà bạn muốn. Bản tải về nhiều khả năng sẽ chỉ có một file ISO duy nhất. Một lưu ý bạn cần biết: Máy tính cũ có thể đang dùng chip 32-bit, có nghĩa là nó không hoạt động được với phiên bản Linux 64-bit. Bạn phải tìm phiên bản 32-bit của Linux để tải về nhằm đảm bảo tính tương thích. 

 

Thứ 2: dù có nhiều cách tạo ổ đĩa khởi động, thế nhưng cách nhanh nhất và dễ nhất là dùng ổ USB, ngay cả khi hệ thống đích có ổ CD/DVD. Trên thực tế, chỉ khi máy tính đích này không nhận khởi động từ USB, bạn mới phải tính tới phương án khác (thử nghiệm thực tế cho thấy đã có một số trường hợp máy tính không nhận USB ngay cả khi bạn đã tinh chỉnh trong cài đặt BIOS và đã chọn "USB drive" từ menu boot). Lời khuyên được đưa ra là bạn hãy thử dùng USB trước, và nếu không hiệu quả mới dùng file ISO để tạo đĩa khởi động từ ổ đĩa CD. 

Bạn cũng cần lưu ý đến dung lượng của USB. Yêu cầu USB bao nhiêu GB phụ thuộc vào kích thước của phiên bản Linux mà bạn định cài. Phiên bản mới nhất của Mint và Ubuntu có kích cỡ lần lượt là 1,8 GB và 1,5 GB nên bạn cần một chiếc USB có dung lượng ít nhất là 2 GB. Bạn cũng cần sao lưu các dữ liệu quan trọng trong USB trước khi tạo ổ đĩa khởi động bởi nhiều khả năng ngoài file ISO thì các dữ liệu khác sẽ bị xoá bỏ trong quá trình tạo. 

Tạo ổ đĩa boot

Sau khi đã tải về file ISO, bạn sẽ cần một công cụ tạo ổ đĩa khởi động. Bạn có thể tìm đến Rufus, phần mềm khá nhanh, miễn phí, và dễ sử dụng. Bạn nên tải về bản portable của phần mềm bởi có lẽ chẳng có lý do gì bạn phải tải nó về. 

Bước 1: Cắm USB vào máy tính (bỏ qua hoặc tắt bất kỳ cửa sổ nhắc nhở nào hiện ra) rồi khởi chạy Rufus.
Bước 2: Ở trường Device, ngay phía trên cùng, bạn chọn ổ USB. Nếu thấy USB chưa được chọn, hay click vào menu xổ xuống để chọn. 

 

 

Bước 3: Cạnh ô tích chọn "Create a bootable disk using", bạn click vào biểu tượng ổ đĩa nhỏ và điều hướng tới file ISO Linux bạn vừa tải về. Click vào file ISO đó rồi click Open để mở. 

Bước 4: Nếu thích, bạn có thể đổi tên mở mục "New volume label" sang tên bạn thích - dù điều này là không cần thiết. Click Start, sau đó chờ USB được format và file ISO được cài.

Khởi động

Bây giờ bạn cần hướng sự chú ý đến máy tính đích - máy mà chúng ta sẽ cài Linux lên đó. Công đoạn này sẽ hơi khó khăn một chút nếu bạn chưa từng cài Windows bằng USB. Nó liên quan đến việc bạn phải thay đổi cài đặt trong BIOS của hệ thống để chọn, ưu tiên khởi động từ ổ đĩa flash (USB) đầu tiên. Thông thường một hệ thống máy tính chọn ổ cứng làm ổ đĩa khởi động, sau đó mới đến CD/DVD hay USB). 

Việc truy cập vào giao diện BIOS tuỳ thuộc vào máy tính của từng nhà sản xuất. Ví dụ như với chiếc HP Pavilion dm1z,  khi bạn vừa nhấn xong nút nguồn, bạn nhấn phím F10 (hoặc F1 - nếu phím F10 không có tác dụng với bạn) để truy cập giao diện BIOS. Phím bấm có thể rất khác với các máy tính khác. Nó có thể là F2, F9, F12 hay thậm chí là phím Delete.

Sau khi đã tìm cách vào được BIOS, bạn tìm tới menu boot hoặc menu startup và chọn "flash drive" hay "USB drive" là lựa chọn đầu tiên trong thứ tự ổ đĩa khởi động. Bạn lưu lại thay đổi rồi thoát ra (thông thường bạn nhấn F10 để lưu nhưng cách lưu có thể cũng sẽ lại khác nhau tuỳ vào từng máy).

Dùng một hay 2 hệ điều hành?

Bạn bạn có thể khởi động và chạy Linux ngay từ ổ đĩa flash, không cần phải cài đặt lên ổ cứng máy tính. Đây là cách tuyệt vời để bạn chạy thử một phiên bản (distro) Linux nào đó. Tuy nhiên, bài hướng dẫn ở đây nói về việc cài đặt Linux nên chúng ta sẽ tập trung vào ý này. 

Một băn khoăn của nhiều người dùng đó là họ nên cài Linux song song với một hệ điều hành khác (như Windows) - tức tạo ra một hệ thống dual-boot, hay sẽ format ổ cứng để chỉ cài Linux mà thôi. Lựa chọn thứ nhất sẽ phù hợp nếu máy tính của bạn có ổ cứng đủ lớn chứa cả 2 hệ điều hành, hoặc bạn vẫn cần dùng các phần mềm Windows. 

Cách cài song song 2 hệ điều hành cũng sẽ hơi khác nhau đối với các distro Linux khác nhau, tuy nhiên, bạn có thể tham khảo hướng dẫn cài áp dụng cho bản Linux Mint dưới đây. 

Bước 1: Khởi động từ ổ USB thẳng vào Linux. 

Bước 2: Click đú vào biểu tượng Install Linux trên desktop.

 

Bước 3: Đồng ý với các điều khoản hay cung cấp các thông tin mà Linux yêu cầu, sau đó chọn cách cài đặt bạn muốn: Cài Linux bên cạnh hệ điều hành hiện tại trên máy, hoặc xoá và chỉ cài Linux. 

 

Cuối cùng, bạn chỉ cần ngồi chờ đợi Linux làm nốt công việc của nó. Quá trình cài có thể sẽ hơi lâu nếu máy tính của bạn đã cũ và cấu hình yếu.